خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - مهدی پورحسنی: با ورود کشورها به جامعه اطلاعاتی قرن بیست و یکم و ادغام سیاسی و اقتصادی جوامع در فضای مجازی و ماهیت فرا سرزمینی و جهانی این فضا، بسترها و زمینه‌هایی برای همکاری یا منازعه و رقابت بین واحدهای سیاسی فراهم شده است و نیاز کشورها به مدیریت این منازعات یا استفاده از توانایی کشورهای دیگر برای هم افزایی در فضای مجازی تشدید شده است.
یکی از ابزارهای مدیریت اختلافات و همکاری دولت‌ها استفاده از دیپلماسی می‌باشد که با توجه به تخصصی شدن موضوعات بین المللی، این حوزه روابط انسانی را به شاخه‌های تخصصی مانند دیپلماسی عمومی، دیپلماسی اقتصادی و تجاری و دیپلماسی سایبری تقسیم کرده است.
بنابراین مفهوم دیپلماسی سایبری به معنی به کار بردن علم و هنر دیپلماسی برای پیشبرد منافع سایبری واحدهای سیاسی مانند دولت‌ها مولود این شرایط جدید است و هر چه ضریب نفوذ فضای مجازی در امور گوناگون زندگی جوامع بیشتر شود اهمیت این فضا و دیپلماسی سایبری برای همکاری‌های فنی و مدیریتی مشترک، ایجاد نظام‌های حقوقی کنترل کننده، همکاری برای حکمرانی و ایجاد امنیت این فضا افزون شده و دیپلماسی سایبری دو و چندجانبه شکل می‌گیرد.
در سال‌های اخیر سهم اقتصاد و سیاست دیجیتال در اتحادیه اروپایی و برزیل افزایش یافته است در اتحادیه اروپا به عنوان مثال در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲۵% شرکت‌ها از خدمات رایانش ابری و بیش از ۱۰% آنها از خدمات داده‌های عظیم و بیشتر ۲۰ % از آنها فروش آنلاین داشته اند.
در بخش سیاسی بسیاری از رقابت‌ها در فضای مجازی شکل گرفته و یکی از چالش‌های آن بنام فیک نیوز و انتشار اطلاعات نادرست به یکی از دستورکارهای کنفرانس امنیتی مونیخ تبدیل شده است. از سوی دیگر برزیل بزرگترین مرکز فناوری آمریکای لاتین و دارنده رتبه ۶۶ شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات درجهان است همچنین امنیت سایبری پس از افشاگری اسنودن از اقدامات جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا از مقامات برزیلی به یکی از اولویت‌های مهم این کشور تبدیل شده است.
استراتژی اروپا و برزیل در محیط سایبری جهانی
اتحادیه اروپا و برزیل با انتشار اسناد راهبردی سایبری، استراتژی سایبری را در محیط خارجی شأن ترسیم کردند. اتحادیه اروپایی به عنوان یکی از بازیگران جهانی عرصه سایبری تلاش دارد ضمن تنظیم و ترویج استانداردهای جهانی فناوری‌های نوظهور مطابق با ارزش‌های این اتحادیه مانند مدل حکمرانی دیجیتال اتحادیه اروپا، به ارائه روش‌های مدیریت تحول دیجیتال در سطح جهانی بپردازد، توسعه صادرات خدمات و کالاهای دیجیتال و ایجاد شغل‌هایی با ارزش افزوده بالاتر از دیگر اهداف خارجی دیجیتال این اتحادیه است. برزیل نیز با انتشار استراتژی دیجیتال در سال ۲۰۱۸، راهبردهای خارجی این کشور را در مسائل سایبری ترسیم کرد که شامل تقویت نقش این کشور در رویدادهای بین المللی این حوزه، تحریک رقابت و حضور شرکت‌های برزیلی در بازارهای بین المللی و ترویج همگرایی منطقه‌ای در اقتصاد دیجیتال است.
در این سند در حوزه حکمرانی اینترنت به بی طرفی شبکه ای، حریم خصوصی، آزادی بیان، رویکرد چند ذی نفعی تاکید شده است و چالش‌هایی نظیر مدیریت منابع حیاتی اینترنت و امنیت سایبری نیز مورد عنایت ویژه قرار گرفته و راهبردهایی مانند تقویت موضوعات حکمرانی اینترنت در نشست‌های بین المللی، مشارکت با نهادهای منطقه‌ای و بین المللی مانند اتحادیه اروپا، گروه ۲۰ و سازمان ملل متحد اشاره شده و برتقویت وتوسعه مشارکت در بازارهای دیجیتال دنیا تاکید شده است.
از همکاری‌های فنی تا مشارکت راهبردی سایبری
با توجه به استراتژی‌های طراحی شده توسط این دو بازیگر جهانی، همکاری‌های برزیل و اتحادیه اروپا در دهه گذشته از همکاری‌های اقتصادی و فنی مانند اقتصاد و تجارت دیجیتال شروع شده و تا همکاری‌های امنیتی مانند مقابله با جرایم سایبری و ایجاد امنیت سایبری ادامه یافته است.
در این خصوص همکاری در خصوص نسل ۵ تلفن همراه، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، هماهنگ کردن بازار دیجیتال، مقررات حمایت از داده‌ها و توسعه پروژه‌ای زیر ساختی دیجیتال مشترک مانند ساخت فیبر نوری مشترک از جمله محورهای گفتگوها و همکاری‌های دوجانبه بوده است.
اولین گفتگوهای سایبری در سال ۲۰۱۷ در برازیلیا و بروکسل برگزار شد و نقاط مشترک در صلح و امنیت بین المللی در فضای مجازی بین دو طرف شناسایی شد. دومین گفتگوهای سایبری بین دو بازیگر درفوریه سال جاری برگزار شد، در این گفتگوها در خصوص تهدیدات امنیت سایبری، ابزارهای ظرفیت سازی و اعتمادسازی بحث و گفتگو شد و دو طرف برای بهبود فهم جهانی و ایجاد روش‌هایی برای پیش گیری از منازعات و همکاری برای ایجاد ثبات در فضای مجازی بحث و گفتگو کرده و بر همکاری در گروه‌های کارشناسی سازمان ملل تاکید کردند. همچنین برزیل برای تقویت محیط امنیت سایبری خود در سال ۲۰۱۹ به کنوانسیون بوداپست پیوست تا از ظرفیت‌های این کنوانسیون اروپایی نیز بهره برداری کند.
به نظر می‌رسد استفاده از ظرفیت‌های جهانی و تأثیر گذاری متقابل برای تقویت منافع ملی سایبری به یکی از جنبه‌های مهم دیپلماسی تبدیل شده است. اتحادیه اروپا و برزیل نیز برای تقویت موقعیت جهانی و قدرت سایبری سعی در استفاده از این فضا کرده اند. انجام گفتگوهای سایبری دو جانبه یکی از این تلاش‌ها است ولی پیش بینی به سرانجام رسیدن همکاری‌های راهبردی سایبری نیاز به زمان بیشتری دارد.
منابع:
https://www.itu.int/net۴/ITU-D/idi/۲۰۱۷/index.html
https://www.itu.int/dms_pub/itu-d/opb/str/D-STR-GCI.۰۱-۲۰۱۸-PDF-E.pdf
https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/foreign-policy
https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/ict-and-standardisation https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/content/europe-global-digital-player
https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/next-generation-internet
http://www.mctic.gov.br/mctic/export/sites/institucional/sessaoPublica/arquivos/digitalstrategy.pdf
https://eeas.europa.eu/topics/eu-international-cyberspace-policy_en?page=۱
https://www.cfr.org/blog/brazil-eu-cyber-cooperation-swinging-bridges-road-stability-cyberspace
http://www.mctic.gov.br/mctic/export/sites/institucional/sessaoPublica/arquivos/digitalstrategy.pdf
نظر شما